Tabyalar, mimari ve estetik endişe taşımadan, bütünüyle askeri amaçlarla yapılmışlardır. Bu özellik, tabyaların planlarının oluşumunda birinci derecede etkili olmuştur. Bir askeri savunma yapısı olarak tabyalarda, esas olan sağlamlık ve işlevselliktir. Tabyaların plan ve mimarisinin meydana getirilmesinde, bir üslup endişesinden çok, savunulacak olan yerin veya tepenin şekli, genişliği, yüksekliği ve stratejik önemi birinci derecede önemlidir. İşte bu nedenle her tabyanın planı, bulunduğu yerin özelliklerine göre şekillenmektedir. Bununla beraber, Edirne Tabyalarının inşa edildiği Meriç havzasına hakim tepelerin, yayvan ve fazla sarp olmayan yapıları nedeniyle, plan oluşumunda daha çok stratejik önem ve tabyaların barındıracağı asker sayısının etkili olduğunu söylemek mümkündür.
İncelediğimiz 24 tabya içerisinde, benzer topoğrafik özelliklere sahip arazilerde inşa edilen, nispeten küçük ölçülerdeki 14 tabya, dairesel bir plan şeması göstermektedir. Bu tabyalar genel olarak yarı çapı, 10 metre ile 15 metre arasında değişen, yuvarlak bir avlunun etrafına yerleştirilen , koğuş ve topçu odalarından meydana gelmektedir. Daha büyük ölçülere sahip tabyaların ise, oval bir plan şemasına sahip olduklarını görmekteyiz. Bu tabyalar genel olarak bir avlunun ortasındaki dikdörtgen planlı bir koğuş binası ve bunun etrafını üç yönden, yelpaze şeklinde, çeviren topçu odalarından oluşmaktadır. Bu gruptaki tabyalar etrafındaki hendekle birlikte, Hıdırlık Tabyasında olduğu gibi 275 metre uzunluğa ve 180 metre genişliğe sahip olabilmektedir. Bununla beraber diğer pek çok tabyayı bu sınıflandırmaya dahil etmek mümkün değildir. Örneğin Ayvaz baba ve Kıyık Tabyaları bulundukları tepenin şekline uygunluk göstermektedirler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder